Απώλεια βάρους με τη μέθοδο της Συμπεριφορικής Τροποποίησης

Η αλλαγή της συμπεριφοράς αποτελεί ένα από τα βασικά συστατικά για μια πετυχημένη απώλεια βάρους. Παρακάτω μαθαίνουμε κάποια βασικά στοιχεία για τη μέθοδο αυτή

Επιπτώσεις της παχυσαρκίας στην ψυχική υγεία του ανθρώπου:

Η παχυσαρκία αποτελεί μια χρόνια πολυπαραγοντική ασθένεια η οποία χαρακτηρίζεται από υπερβολική αποθήκευση λιπώδους ιστού. Η παχυσαρκία όπως είναι γνωστό συνδέεται  με αυξημένα ποσοστά θνησιμότητας, καρδιολογικά προβλήματα, υπέρταση, διαβήτη τύπου 2, διαταραχές στον ύπνο, δυσλιπιδαιμία κ.α. Παράλληλα, ωστόσο, η παχυσαρκία επιφέρει  σημαντικά προβλήματα στη ψυχολογική και κοινωνική λειτουργικότητα του ατόμου όπως χαμηλή αυτοεκτίμηση, δυσφορία για την εικόνα του σώματος, αυξημένα επίπεδα κατάθλιψης, στιγματισμός, δυσκολίες στη διαπροσωπική και επαγγελματική αλληλεπίδραση.

 

Τροποποίηση της συμπεριφοράς ως μέσο διαχείρισης του σωματικού βάρους

Η τροποποίηση της συμπεριφοράς αποτελεί μια από τις πέντε μεθόδους για την απώλεια βάρους συμπεριλαμβανομένης της διατροφικής-διαιτολογικής παρέμβασης, της φυσικής άσκησης, της φαρμακοθεραπείας και της χειρουργικής αντιμετώπισης. Η μέθοδος αυτή βασίζεται στην υπόθεση ότι η πρόσληψη βάρους αποτελεί μια “μαθημένη” συμπεριφορά και κατά συνέπεια μπορεί να “σβηστεί” και να αντικατασταθεί από άλλες, πιο λειτουργικές αντιδράσεις. Στόχος της μεθόδου αυτής είναι η αλλαγή  του περιβάλλοντος και της ενίσχυσης των ερεθισμάτων που οδηγούν σε υγιεινές διατροφικές συμπεριφορές και σε αυξημένη φυσική δραστηριότητα. Η συμπεριφορική τροποποίηση περιλαμβάνει:

• Αυτοπαρατήρηση

  Το άτομο εκπαιδεύεται στο να παρατηρεί τι τρώει, πότε τρώει, που τρώει, τις ψυχολογικές και κοινωνικές παραμέτρους που συνδέονται με την πρόσληψη τροφής καθώς και το είδος της φυσικής δραστηριότητας που συνήθως επιδίδεται.

• Καθορισμό στόχων

  Οι συμπεριφορικοί στόχοι αφορούν την πρόσληψη θερμίδων, όπως 1000-2000 θερμίδες την ημέρα, τα επίπεδα φυσικής άσκησης, π.χ. 10 λεπτά άσκησης ημερησίως, τον περιορισμό του ¨τσιμπολογήματος¨, το να ψωνίζει το άτομο από το σουπερμάρκετ με λίστα και με “γεμάτο” στομάχι κλπ.

• Έλεγχο ερεθισμάτων

  Το άτομο ενθαρρύνεται να καλλιεργεί ερεθίσματα που ευνοούν τις υγιεινές διατροφικές συνήθειες και την φυσική άσκηση όπως τοποθέτηση σε κοινή θέα ενός μπολ με φρούτα ή μιας αθλητικής φόρμας, και να μειώνει ερεθίσματα που συνδέονται με υπερφαγικές συμπεριφορές πχ. αφαίρεση τηλεόρασης από την κουζίνα.

• Χρήση γνωσιακών στρατηγικών

  ο παχύσαρκος εκπαιδεύεται στο να αναγνωρίζει αρνητικές, δυσλειτουργικές σκέψεις του τύπου ¨είχα μια δύσκολη μέρα, άρα δικαιούμαι μια πολυτέλεια, ένα πλούσιο σε θερμίδες γεύμα¨ ή ¨πάλι απέτυχα, ήξερα ότι δεν θα μπορούσα ποτέ να χάσω βάρος¨ και να τις αντικαθιστά με σκέψεις πιο λειτουργικές όπως “δικαιούμαι μια πολυτέλεια, για αυτό θα κάνω ένα χαλαρωτικό μπάνιο” ή “παρόλο που έφαγα πολύ αυτή τη φορά, θα μου γίνει μάθημα και την επόμενη φορά θα προσέξω περισσότερο”.

• Αναζήτηση υποστηρικτικών δικτύων

  Το άτομο ενθαρρύνεται να αναζητά ανθρώπους στον κοινωνικό του περίγυρο οι οποίοι θα τον ενθαρρύνουν στην προσπάθεια του για απώλεια βάρους, και

• Εφαρμογή ενίσχυσης-ανταμοιβής

  Ο παχύσαρκος εκπαιδεύεται στο να ανταμείβει τον εαυτό του σε κάθε συμπεριφορική αλλαγή είτε με την τέλεση κάποιας ευχάριστης δραστηριότητας είτε με την αγορά κάποιου αγαθού.

Αποτελεσματικότητα της θεραπείας στην απώλεια των περιττών κιλών

Σύμφωνα με μελέτες των δύο τελευταίων δεκαετιών η τροποποίηση της συμπεριφοράς αναγνωρίζεται ως μια αποτελεσματική μέθοδος για την απώλεια πλεονάζοντος βάρους καθώς μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια της τάξεως του 5-10% του αρχικού βάρους και σε βελτίωση των αντίστοιχων βιολογικών δεικτών.