Είναι πλέον γνωστό πως υπάρχουν γονίδια που σχετίζονται με την εμφάνιση της παχυσαρκίας, ενώ συχνά η παχυσαρκία σχετίζεται και με ορμονικές διαταραχές. Οι περιπτώσεις όμως όπου η παχυσαρκία συνδέεται αποκλειστικά με κάποιον από αυτούς τους δύο παράγοντες είναι πολύ περιορισμένες. Αντίθετα, στην πλειοψηφία των περιπτώσεων παράγοντες όπως διατροφή, άσκηση, ύπνος και ψυχολογία φαίνεται να αποτελούν τα βασικά αίτια για την εμφάνιση της παχυσαρκίας σε μεγαλύτερο ποσοστό ατόμων. Επίσης, το «συναισθηματικό φαγητό» αποτελεί αιτία, τόσο για την εκδήλωση υπερφαγίας και την εμφάνιση παχυσαρκίας, όσο και για την αδυναμία αντιμετώπισης του προβλήματος.
Όταν αναφερόμαστε σε συναισθηματική λήψη φαγητού, εννοούμε τη λήψη φαγητού που μπορεί να γίνεται όλες τις ώρες της ημέρας, και κυρίως από το μεσημεριανό γεύμα και μετά, με αποκορύφωμα τις βραδινές ώρες. Το φαγητό αυτό επί της ουσίας δεν καλύπτει τη βιολογική ανάγκη του οργανισμού για λήψη τροφής. Είναι η έντονη μανία που μας «πιάνει» για κατανάλωση φαγητού όπως για παράδειγμα ένα γλυκό ή αλμυρό τρόφιμο, ενώ δεν πεινάμε.
Για πολλά χρόνια η αντιμετώπιση της παχυσαρκίας γίνονταν κυρίως μέσω του εξατομικευμένου διαιτολογίου, ενώ τα τελευταία χρόνια έχει φανεί πως η συμπεριφοριστική προσέγγιση αποτελεί τον πιο ενδεδειγμένο και αποτελεσματικό τρόπο αντιμετώπισης της παχυσαρκίας. Έχει φανεί λοιπόν πως η αντιμετώπιση της υπερφαγίας μπορεί να είναι πιο αποτελεσματική όταν παράλληλα με την διαιτολογική πράξη υπάρχει και μια πιο ψυχολογική προσέγγιση. Η προσέγγιση αυτή απαιτεί τη χρήση ειδικών τεχνικών όπως για παράδειγμα: η καταγραφή, σε ημερήσια βάση της διατροφής και της άσκησης, η καταγραφή συναισθημάτων όπως θυμός, απογοήτευση, στεναχώρια σε συνδυασμό με τις όποιες διαιτητικές επιλογές και η καταγραφή των ωρών ύπνου.
Αρκετές μελέτες υποστηρίζουν πως η υγιεινή διατροφή ή πιο συγκεκριμένα η Μεσογειακή Δίαιτα μπορεί να παίξουν καθοριστικό ρόλο στην θεραπεία ψυχολογικών καταστάσεων, όπως η συναισθηματική υπερφαγία και η κατάθλιψη. Ταυτόχρονα, μελέτες έχουν δείξει πως η συχνή κατανάλωση επεξεργασμένων τροφίμων, όπως αυτά που συχνά καταναλώνουμε στη δυτικού τύπου δίαιτα, αυξάνει τον κίνδυνο κατάθλιψης.
Είναι λοιπόν ξεκάθαρο πως η ισορροπημένη και υγιεινή διατροφή μπορεί να αποτελέσει μια σημαντική και αποτελεσματική βοήθεια στην ολιστική διαιτητική αντιμετώπιση της παχυσαρκίας.